تفاهم نامه افسران کنترل بندری در حوزه اقیانوس هند

به منظور ایجاد یک تفاهم نامه افسران کنترل بندری در حوزه اقیانوس هند (IOMOU) جلسات مقدماتی آن در دو مرحله ابتدا در اکتبر 1997 میلادی در هند و سپس در ژوئن 1998 در آفریقای جنوبی، تشکیل گردید. شرکت کنندگان در جلسه دوم کشورهای استرالیا، بنگلادش، جیبوتی، اریتره، اتیوپی، هند، ایران، کنیا، مالدیو، موریس، موزامبیک، میانمار، عمان، جمهوری سیشل، آفریقای جنوبی، سریلانکا، تانزانیا و یمن، بودند.

هدف اصلی سیستم افسران کنترل بندری، بررسی وضعیت شناورهای خارجی متردد در بنادر تحت کنترل آنها از نظر میزان تطابق با الزامات کنوانسیون های بین المللی دریایی می باشد.

مهمترین وظیفه افسر کنترل بندری و سازمان مطبوع آن اطمینان از تطابق کشتی های تجاری خارجی متردد در بندر مورد نظر، با استاندارد های مرتبط با کنوانسیون های دریایی و تمام اصلاحیه های لازم الاجرای آن، می باشد. در صورتی که یک شناور در ارتباط با مفاد این قوانین و مقررات تطابق کافی نداشته باشد، این سیستم باید با استفاده از اقدامات مناسب مانند توقیف شناور و یا ارائه گزارش تفصیلی در مورد ایرادات آن، از تطابق کافی با آن الزامات و نیازمندی ها، اطمینان کسب کند. نحوه انتخاب کشتی ها برای بازرسی باید بر اساس معیار های هدف گزاری شده تفاهم نامه و سیاست های غیر تبعیض آمیز آن باشد.

بر اساس این تفاهم نامه، هر سازمان مسوول (Authority) باید سیستم موثری برای رژیم بازرسی افسران کنترل بندری ایجاد کرده و به صورت موثری آن را بهبود دهد. مأموریت (Mission) IOMOU و سازمان های مسوول افسران کنترل بندری در حوزه بنادر کشور های عضو این تفاهم نامه، ارتقای موثر تطابق با قوانین بین المللی با استفاده از یک سیستم یکپارچه افسران کنترل بندری است و این مأموریت به وسیله به کارگیری یکسان اسناد سازمان بین المللی دریانوردی (IMO) و سازمان بین المللی کار (ILO) بر روی کشتی های متردد در آبهای اقیانوس هند (با توجه به بنادر اعضای این تفاهم نامه،)، به دست خواهد آمد.

برای تحقق مأموریت تعیین شده، به کارگیری و نگهداری سیستم یکپارچه افسران کنترل بندری توسط سازمان های مسوول، و عملکرد موثر کمیته تفاهم نامه، دبیرخانه و سیستم اطلاعات رایانه ای (IOCIS) آن راهگشا خواهد بود. همچنین تبادل اطلاعات توسط اعضای تفاهم نامه با دیگر نظام ها یا رژیم های منطقه ای کنترل بندری بسیار حائز اهمیت می باشد.

اسناد بین المللی قانونی مشروح زیر در حوزه ی افسران کنترل بندری اقیانوس هند، مرجع انجام بازرسی خواهند بود:

1. کنوانسیون خط شاهین، 1966
2. کنوانسیون سولاس، 1974
3. کنوانسیون مارپل، 1973 و پروتکل 1978 آن
4. کنوانسیون STCW، 1978
5. کنوانسیون COLREGT، 1972
6. کنوانسیون اندازه گیری تناژ، 1969
7. کنوانسیون کشتی های تجاری (حداقل استاندارد ها) 1976، کنوانسیون 147 ILO
8. کنوانسیون MLC، 2006
9. کنوانسیون سیستم های ضد خزه مضر، 2001
10. کنوانسیون Bunkers، 2001
11. پروتکل CLC، 1992
12. کنوانسیون مدیریت آب توازن، 2004

علاوه بر این اسناد، دیگر پروتکل ها و اصلاحیه های مرتبط با هر کنوانسیون و کد های اجباری در زمان لازم الاجرا شدن هر کدام از این اسناد قانونی، نیز به عنوان مرجعی برای ارزیابی تطابق در نظر گرفته می شوند.

اعضا و ناظر های تفاهم نامه

در دسامبر 2021، بیست کشور عضو این تفاهم نامه بودند. این کشور ها شامل:

استرالیا، بنگلادش، کوموروس، اریتره، فرانسه (لا رینیون)، هند، ایران، کنیا، ماداگاسکار، مالدیو، موریس، موزامبیک، میانمار، عمان، جمهوری سیشل، سریلانکا، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا و یمن بودند.

در این تاریخ، اتیوپی به عنوان دولت ناظر در این تفاهم نامه حضور دارد.

دیگر سازمان های ناظر به صورت زیر می باشند:

1. تفاهم نامه دریای سیاه
2. تفاهم نامه کارابین
3. تفاهم نامه ریاض
4. تفاهم نامه پاریس
5. تفاهم نامه توکیو
6. تفاهم نامه آفریقای غربی و مرکزی
7. سازمان بین المللی دریانوردی (IMO)
8. سازمان بین المللی کار (ILO)
9. گارد ساحلی ایالات متحده و Equasis

اجلاس کمیته به صورت مرتب با حضور اعضا و همچنین دولتهای ناظر و سازمان های مذکور برگزار می گردد.

دبیر خانه IOMOU در شهر گوا کشور هند قرار داشته و توسط کمیته تفاهم نامه هدایت می شود. در حال حاضر (2022) ریاست دبیرخانه با آقای Achintya B. Dutta، رئیس دفتر خانم Priyanka Sawant می باشند.

چارت سازمانی این تفاهم نامه به صورت تصویر زیر می باشد.

بیست و چهارمین اجلاس کمیته IOMOU از 27 سپتامبر تا 12 اکتبر 2021 به صورت حضوری و در ادامه در روزهای 25 و 26 اکتبر 2021 به صورت مجازی تشکیل گردید.

نمایندگان تمام اعضا و دولت و سازمان های ناظر در این اجلاس شرکت داشتند و خلاصه نتایج آن به صورت زیر می باشد:

1. تشکیل گروه مسوول برای ایجاد راهنما های لازم در پذیرش گواهینامه های الکترونیک در حوزه IOMOU
2. پذیرش اجرای کمپین بازرسی روی الزامات کنوانسیون STCW در سال میلادی 2022 همزمان با کمپین های تفاهم نامه های پاریس و توکیوپ
3. پذیرش اصلاحیه دستورالعمل افسران کنترل بندری
4. تصمیم بر ادامه فعالیت گروه تشکیل شده در اجلاس قبلی به منظور تدوین فرآیند بازرسی از راه دور
5. تصمیم بر ادامه فعالیت گروه تشکیل شده در اجلاس قبلی به منظور تدوین راهنمای افزایش سطح بازرسی
6. اطلاع رسانی در خصوص دریافت گواهی های امنیتی مرتبط با سایت های این سازمان
7. کمیته با ادامه فعالیت رئیس و نایب رئیس دبیرخانه تا دوره بعدی آن موافقت نمود.
8. اطلاع رسانی در خصوص تغییر کلمات عبور سامانه KR-CON و دسترسی های جدید آن
9. پذیرش کد RO و کد های ایرادات به منظور یکسان سازی با دیگر تفاهم نامه های افسران کنترل بندری

درگاه اعتراض به توقیف شناور ها در سال 2021

در صورتی که دولت صاحب پرچم شناور یا نماینده قانونی آن با خروجی گزارش یک افسر کنترل بندری و توقیف شناور موضوعی مخالفتی داشته باشد، می تواند درخواستی مبتنی بر ارزیابی و مرور گزارش مربوطه حداکثر ظرف 90 روز از تاریخ توقیف به این درگاه ارسال کند.

این درگاه، از سه سازمان عضو این تفاهم نامه به غیر از سازمان کنترل بندری توقیف کننده، دولت صاحب پرچم و کشور صادر کننده ISM (اگر عضو تفاهم نامه باشند) تشکیل می گردد.

در سال 2021، تاکنون دبیرخانه هیچگونه اعتراضی بابت این موضوع دریافت نکرده است.