قوانین جدید سولاس - تجهیزات بالابر و دوار های لنگر

مقدمه

با برگزاری صد و هفتمین اجلاس کمیته ایمنی دریایی (MSC) از 31 می تا 9 ژوئن 2023، اصلاحاتی بر روی فصل II-1 کنوانسیون سولاس به تصویب رسید. این اصلاحات در خصوص تجهیزات بالابری و وینچ های لنگر بوده و پس از پذیرش (حداکثر تا اول ژوئن 2025)، از ابتدای ژانویه 2026، لازم الاجرا خواهد شد.

چه چیز جدیدی در راه است؟

بر اساس اصلاحات مصوب در کمیته ایمنی دریایی (MSC 107)، تعاریف جدیدی به صورت زیر به فصل II-1 کنوانسیون سولاس افزوده شده است.

تجهیزات بالابری (Lifting Appliances) به معنای هر وسیله ای است که بر روی کشتی برای حمل بار مطابق با موارد زیر، استفاده شود:

1. برای بارگیری، جابجایی و یا تخلیه بار
2. برای بلند کردن و پایین آوردن درب های انبار یا دیواره های متحرک (Movable Bulkheads)
3. جرثقیل های موتورخانه
4. جرثقیل های حمل تجهیزات و ملزومات کشتی
5. جرثقیل های حمل شلنگ های بارگیری در تانکر ها (Hose Handling Cranes)
6. جرثقیل های به اندازی و بازیابی قایق های تدارکاتی و کاربردهای مشابه آن
7. جرثقیل های جابجایی خدمه شناور ها

منظور از دوار (Winch) جابجایی لنگر، هر دواری است که برای به آب اندازی، بازیابی و یا تغییر موقعیت لنگر های شناور و کشیدن و نگهداری طناب های پهلوگیری، استفاده می شود.

ادوات غیر متصل (Loose Gears) به معنای ادواتی است که با آنها می توان بار را به بالابر یا دوار لنگر، متصل نمود در صورتی که جزئی دائماً متصل به تجهیزات بالابری نیستند.

با توجه به تعاریف مشروح بالا، مقرره زیر پس از SOLAS Ch. II-1/ Reg. 3.12 به کنوانسیون افزوده شده است:

مقرره 13-3 :

مگر اینکه صراحتاً طور دیگری تعیین شده باشد، مفاد این مقرره به تجهیزات بالابری، دوار های لنگر و ادوات غیر متصل مورد استفاده در آنها، اعمال می شود.

با این وجود، تجهیزات زیر از شمول این مقرره خارج هستند:

1. تجهیزات بالابری نصب شده روی واحد های متحرک حفاری فراساحل (MODU)
2. تجهیزات بالابری نصب شده روی کشتی های عملیاتی فراساحلی، مانند لوله گذار، کابل گذار، تعمیراتی یا کشتی های نصاب فراساحلی، از جمله کشتی هایی که برای از رده خارج کردن سازه های فراساحلی، استفاده می شوند، مشروط بر آنکه با استاندارد های مورد قبول دولت صاحب پرچم مطابقت داشته باشند.
3. تجهیزات مکانیکی یکپارچه که برای باز و بسته کردن درب های انبار استفاده می شوند. و
4. تجهیزات به آب اندازی قایق های نجات که با مفاد کد LSA مطابقت دارند.

در این خصوص، آیمو دولتهای صاحب پرچم را موظف نموده تا تخفیفات احتمالی از مفاد مقررات زیر را برای تجهیزات بالابری با SWL کمتر از 1000 کیلوگرم، مشخص نمایند.

مقرره 3-13-2-1: تجهیزات بالابری که در یا بعد از 1 ژانویه 2026 نصب می شوند، باید:

1. تحت نظارت یک موسسه رده بندی مورد تأیید دولت صاحب پرچم، طراحی، ساخته و نصب شوند. بدین منظور تطابق با الزامات XI-1/Reg.1 سولاس یا الزامات معادل ایمنی مورد تأیید دولت الزامی است. و
2. تست های بارگذاری و ارزیابی کلی تجهیزات بالابری بعد از نصب و قبل از شروع به استفاده، انجام شود. این تست ها بعد از اصلاحات احتمالی یا تغییرات شاخص های اصلی تجهیزات بالابری، نیز باید انجام بپذیرد.  

مقرره 3-13-2-2: وینچ های جابجایی لنگر که در یا بعد از 1 ژانویه 2026 نصب می شوند باید با شرایط مورد تأیید دولت صاحب پرچم و بر اساس دستورالعمل های آیمو طراحی، ساخته، نصب و تست شوند.

مقرره 3-13-2.3: تجهیزات بالابری که در یا بعد از 1 ژانویه 2026 نصب شوند، باید مقدار بار ایمن کاری (SWL) خود را به صورت دائمی حک کنند. در این خصوص شواهد مستند برای این مقدار نیز باید ارائه شود.

مقرره 3-13-2.4: تجهیزات بالابری که پیش از 1 ژانویه 2026 نصب شده باشند، باید حداکثر تا اولین بازرسی تجدید دوره در یا بعد از 1 ژانویه 2026، بر اساس دستورالعمل های آیمو مورد تست و ارزیابی کلی قرار گرفته و همچنین مفاد مقرره 3-13-2.3 (در خصوص حک مقدار بار ایمن کاری) را نیز رعایت نمایند.

به همین ترتیب در مقرره 3-13-2.5، دوار های جابجایی لنگر نصب شده پیش از 1 ژانویه 2026، نیز باید حداکثر تا اولین بازرسی تجدید دوره در یا بعد از 1 ژانویه 2026، بر اساس دستورالعمل های آیمو مورد تست و ارزیابی کلی قرار بگیرند.

کلیه تجهیزات بالابری و دوارهای لنگر، بدون توجه به تاریخ نصب و تمامی ادوات غیر متصل که در آنها استفاده می شوند، باید بر اساس دستورالعمل های تدوین شده آیمو، از نظر عملیاتی مورد آزمایش، ارزیابی کلی، بازرسی، بهره برداری و نگهداری شوند.

به جز مواردی که در مقرره I/11(c) بدان اشاره شده است، در حالی که تمامی اقدامات منطقی برای آماده به کار نگهداشتن تجهیزات بالابری، وینچ های جابجایی لنگر و اداوت غیر متصل انجام شده باشد، خرابی و غیر عملیاتی بودن این تجهیزات نباید به عاملی برای جلوگیری از تردد شناور و یا تأخیر در عملیات آنها در بنادر، تبدیل شود. مشروط بر آنکه فرمانده شناور برنامه ریزی های لازم برای اجرای یک سفر ایمن با وجود غیر عملیاتی بودن این تجهیزات را انجام دهد.