موقعیت نصب چراغ های ناوبری

مقدمه

چراغ‌های ناوبری دریایی، که با نام چراغ‌های سیگنال دریایی نیز شناخته می‌شوند، نقش بسیار حیاتی در نمایش شرایط عملیاتی کشتی‌ها دارند. این شرایط شامل وضعیت ناوبری کشتی و ابعاد آنها می‌شوند. اهمیت این چراغ‌ها به ویژه در شب یا در شرایط دید نامناسب، بسیار بالاست. به عبارت دیگر، سیستم روشنایی کشتی‌ها در اجرای قوانین و مقررات دریایی و پروتکل‌های مرتبط جهت جلوگیری از تصادم و برخورد‌های احتمالی، بسیار حائز اهمیت می‌باشد.

چراغ های ناوبری کشتی جزئی حیاتی از ایمنی دریایی است و محوری قابل اتکا در افزایش آن طی عملیات شبانه می باشد و برای رعایت قوانین و مقررات بین المللی جلوگیری از تصادم در دریا، سیستم چراغ های ناوبری باید به صورت ساختاری یکپارچه و جامع، در کشتی ادغام شود. بر این اساس می توان به اجزای مختلف آن شامل چراغ دکل (Masthead Light)، چراغ های کناری (Side Lights)، چراغ عقب (Stern Light)، چراغ یدک کشی (Towing Light)، چراغ لنگر (Anchor Light)، چراغ سیگنال مانور و چراغ چشمک زن، اشاره نمود.

موقعیت نصب چراغ های دریانوردی

چراغ دکل (Masthead Light)

مطابق با تعریف آیمو، چراغ دکل به معنای چراغی با نور سفید است که بر روی خط مرکزی شناور و در قسمت های سینه و پاشنه آن قرار می گیرد. طراحی چراغ به گونه ای است که نوری پیوسته روی قوسی به اندازه 225 درجه افقی ایجاد نموده و به گونه ای ثابت می شود که پرتوی آن علاوه به زاویه 180 درجه جلویی از هر طرف در 22.5 درجه به سمت عقب نیز قابل مشاهده باشد.

در صورتی که تنها از یک چراغ دکل استفاده می شود، محل قراگیری باید در ارتفاعی بالاتر از بدنه کشتی قرار بگیرد. البته باید توجه داشت که این محل در هیچ حالتی نباید از 6 متر کمتر شود. در شناورهای با عرض بیشتر از 6 متر، چراغ باید معادل عرض آن یا بیشتر نصب شود و در هیچ حالتی این مقدار نباید از 12 متر تجاوز کند. منظور از ارتفاع بالای بدنه، ارتفاعیست که نسبت به بالاترین عرشه پیوسته درست در زیر محل قرارگیری چراغ، به صورت عمودی اندازه گیری می شود.

در حالاتی که از دو چراغ دکل سینه و پاشنه استفاده می شود، اختلاف ارتفاع بین دو چراغ در جهت عمودی نباید کمتر از 4.5 متر باشد. بدیهی است که چراغ دکل جلویی پایین تر قرار می گیرد.

بر اساس مقررات مشروح الحاقیه یکم COLREG مقرره 9(b) (i)، چراغ های همه جانبه (All Round Lights) باید به گونه ای جانمایی شوند که در زاویه ای بیشتر از 6 درجه، توسط دکل ها یا روسازه ها، پوشانده نشوند، به استثنای چراغ لنگر که نباید در ارتفاغی غیر معقول بالای بدنه نصب شود. (مقرره 30) در صورتی که رعایت مقرره مذکور توسط یک چراغ همه جانبه ممکن نباشد، باید از دو چراغ در موقعیت مناسب استفاده نمود به گونه ای که نور آنها در فاصله یک مایلی قابل دیدن باشد.

چیدمان دو چراغ همه جانبه باید با شرایط شکل 1 مطابقت داشته باشد و توسط موسسات رده بندی تأیید شود. (برای جزئیات بیشتر به MSC.1/Circ.1260/Rev.1 و IACS UI COLREG 1 مراجعه کنید.)

شکل 1 – الزامات چیدمان دو چراغ همه جانبه

چراغ های کناری (Side Lights)

چراغ های کناری شامل یک چراغ سبز در سمت راست و یک چراغ قرمز در سمت چپ است که هر کدام می توانند نوری پیوسته در قوسی 112.5 درجه افقی، ایجاد کنند. چراغ های کناری به گونه ای ثابت می شوند که نور از سمت جلو در زاویه ای 90 درجه و در سمت عقب در زاویه ای 22.5 درجه می تابد. در کشتی های با طول کمتر از 20 متر، چراغ های کناری ممکن است در خط مرکزی کشتی و در سینه یا پاشنه آن با یکدیگر یکپارچه شوند. در شناورهای با طول 20 متر و بیشتر، سطح مخالف به سمت داخل چراغ، باید با صفحه مشکی مات پوشانده شود.

در جانمایی و نصب چراغ های کناری، باید از دستورالعمل زیر پیروی کرد:

1. آنها نباید جلوتر از چراغ دکل سینه قرار بگیرند.
2. در حالت ایده آل، آنها باید در کناره های کشتی یا نزدیک به آن نصب شوند و توصیه می شود که بیش از یک دهم عرض کشتی به سمت داخل (نهایتاً 1 متر) نصب نشوند. در مواردی که به دلیل شرایط کشتی رعایت این الزام امکان پذیر نیست (مانند کشتی های کوچک یا روسازه باریک)، ممکن است با پذیرش دولت صاحب پرچم شناور، استثنائی در این خصوص، در نظر گرفته شود.
3. قسمتی از چراغ که به سمت داخل کشتی قرار دارد، باید با رنگ مشکی مات پوشانده شود. این بدان دلیل است که از تابش خیره کننده چراغ جلوگیری گردد.
4. مطابق با الحاقیه یکم COLREG، مقرره 9 (a) (i)، شدت نور کامل چراغ های جانبی باید نهایتاً تا 1 درجه خارج از کمان 135 درجه ای تعیین شده حفظ شود و در زوایای 1 تا 3 درجه بعدی عملاً قطع گردند. با رعایت این نکته، سایر کشتی ها می توانند مطابق با مقرره 14 COLREG وضعیت سر به سر (Head on Situation) را شناسایی کنند. برای جزئیات بیشتر به 1/Circ. 1427 مراجعه کنید.
5. مطابق با الحاقیه یکم COLREG، مقرره 10 (a) (i)، نصب با چیدمانی که در آن چراغ های کناری در لبه شناور یا نزدیک به آن جانمایی شده باشند و پرتوی نور کامل آنها در تمام زوایای حول محور طولی (افقی) به غیر از محدوده A شکل 1، قابل مشاهده باشد، می تواند مورد پذیرش قرار بگیرد، به شرط آن که نور چراغ های کناری در شرایط معمولی و سبکترین آبخور مجاز کشتی، در حداقل فاصله 1000 متری و از سمت عقب آن دیده شوند. محدوده فرضی A به عنوان نقطه کور مجاز احتمالی چراغ های کناری محدوده ای است که در خطوط طولی فرضی مثبت 5 درجه به بالا و منفی 5 درجه به پایین و زوایای رو به داخل (Tow-in) 1 درجه، مشخص می شود. این حالت برای کشتی هایی که قرارداد ساختشان در یا بعد از ژوئیه 2019 منعقد می شود، لازم الاجرا خواهد بود. برای جزئیات بیشتر می توانید به 1/Circ.1577 مراجعه نمایید.

شکل 2 – نقطه کور جانمایی چراغ های کناری

چراغ های لنگر (Anchor Lights)

مطابق با قوانین، چراغ لنگر یک کشتی باید در محلی قرار گرفته باشد که بتوان آن را به بهترین نحو مشاهده کرد. بر همین اساس، در سینه شناور یک چراغ همه جانبه سفید رنگ یا یک علامت توپی شکل و در پاشنه یا نزدیک به آن و در سطحی پایین تر، یک چراغ همه جانبه سفید رنگ، قرار خواهند گرفت.

اختلاف ارتفاع محل قرارگیری چراغ لنگر سینه نسبت به چراغ پاشنه، نباید کمتر از 4.5 متر باشد. از سوی دیگر در کشتی های با طول 50 متر و یا بیشتر، چراغ لنگر سینه نیز باید در ارتفاع 6 متری یا بیشتر نسبت به عرشه اصلی در همان محل، نصب شود.

چراغ های دیگر

چراغ پاشنه (Stern Light) در واقع چراغ سفیدی است که تا حد امکان در قسمت عقب کشتی قرار گرفته و پرتوی نوری پیوسته روی کمانی 135 درجه افقی ایجاد می کند. این چراغ به گونه ای ثابت می شود که به صورت متقارن نور را در جهت عقب کشتی منتشر کند. (67.5 درجه به هر سمت)

چراغ یدک کشی (Towing Light) چراغی است زردرنگ که ویژگی های چراغ پاشنه را دارد.

چراغ چشمک زن (Flushing Light) چراغی است که در فواصل منظم و با فرکانس 120 بار در دقیقه، روشن و خاموش می شود.

محدوده دید چراغ های ناوبری شناورها بر اساس طول