استراتژی کاهش انتشار گازهای گلخانه ای آیمو - 2023

اعضای سازمان بین المللی دریانوردی (IMO) که در هشتادمین اجلاس کمیته حفاظت از محیط زیست دریایی (MEPC 80) استراتژی 2023 آیمو را در ارتباط با کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کشتی ها، به تصویب رساندند به گونه ای که اهداف مشخص شده آن به سمت معیار های سختگیرانه تر، بهبود یافته است.

بنا بر آنچه در استراتژی جدید تعیین شده است، هدف بلندپروازانه نهایی سال 2050 میلادی، سختگیرانه تر شده و ضمناً تعهداتی برای اطمینان از به کارگیری سوخت های کم کربن و بدون کربن تا سال 2030 و مراحل کنترلی 2030 و 2040، مشخص گردیده است.

کیتاک لیم، دبیر کل آیمو در این زمینه می گوید: "تصویب استراتژی جدید کاهش انتشار گازهای گلخانه ای آیمو در سال 2023 پیشرفتی بزرگ بوده و فصلی جدید را به سمت کربن زدایی دریایی باز می کند. در عین حال، این استراتژی هدف نهایی نیست، بلکه از بسیاری جهات نقطه شروعی برای آنچه که باید در طول سالها و دهه های پیش رو حتی با دید سختگیرانه تر انجام شود، خواهد بود. با این حال این استراتژی راهبردی روشن، چشم اندازی مشترک و اهدافی بلندپروازانه را برای ما تعیین کرده و بر این اساس می توانیم آنچه را که جهان از ما انتظار دارد، به درستی اجرا کنیم."

وی در ادامه گفت: "مهمترین نکته برای این استراتژی، حمایت یکپارچه از سوی همه کشورهای عضو آیمو است. در این راستا، من معتقدم که باید توجه بیشتری به حمایت از کشورهای در حال توسعه، به ویژه SIDS و LDC ها داشته باشیم، تا هیچ کس عقب نماند."

آیمو در واقع آژانسی تخصصی در سازمان ملل متحد است که مسئولیت توسعه استانداردهای جهانی برای کشتیرانی و حمایت از کشورها برای اجرای این قوانین را بر عهده دارد.

عناصر این استراتژی به شرح زیر است:

استراتژی 2023 کاهش انتشار گازهای گلخانه ای از کشتی ها

تصویب استراتژی جدید آیمو در خصوص کاهش انتشار گازهای گلخانه ای از کشتی ها (استراتژی IMO GHG 2023) نشان دهنده پیشرفت برنامه ریزی های این نهاد برای کاهش مقدار انتشار گازهای گلخانه ای است.

چشم انداز

آیمو همچنان متعهد به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از حمل و نقل دریایی بین المللی بوده و به عنوان یک مسأله فوری، در نظر دارد تا در کمترین زمان ممکن، انتشار آنها را به صفر برساند. این در حالی  است که در چارچوب این استراتژی، دوره انتقالی کاهش انتشار به صورت معقول و عادلانه ای، در نظر گرفته شده است. 

اهداف بلندپروازانه

اهداف بلندپروازانه این استراتژی به صورت زیر است:

1. کاهش شدت انتشار کربن از طریق بهبود بازدهی انرژی کشتی های جدید به وسیله تغییرات در الزامات طراحی آنها
2. کاهش شدت انتشار کربن کشتیرانی بین المللی تا سال 2030 به میزان حداقل 40 درصد نسبت یه انتشار متوسط آن در سال 2008
3. جذب فناوری‌های کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به صفر یا نزدیک به صفر، سوخت‌ها و/یا منابع انرژی معادل به گونه ای که میزان استفاده از آنها تا سال 2030 به حداقل 5 درصد ناوگان دریایی بین المللی افزایش یابد (تلاش ها برای افزایش این مقدار تا 10 درصد نیز خواهد بود)
4. کاهش انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از کشتیرانی بین المللی به صفر تا سال 2050 که با در نظر گرفتن شرایط مختلف ملی و روند تدریجی کاهش آنها، انجام می شود. این هدف متناسب با هدف بلندمدت دمایی در ماده 2 تفاهمنامه پاریس وجود دارد، تعیین شده است.

مراحل کنترلی

مراحل کنترلی برای رسیدن به اهداف مشخص شده در حوزه کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کشتیرانی بین المللی، به صورت زیر خواهد بود:

1. تا سال 2030، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای به میزان 20 درصد مقدار متوسط اندازه گیری شده در سال 2008 و تلاش برای کاهش بیشتر تا 30 درصد آن به صورت سالیانه
2. تا سال 2040، کاهش انتشار گازهای گلخانه ای تا حداقل 70 درصد مقدار متوسط اندازه گیری شده در سال 2008 و تلاش برای کاهش بیشتر تا 80 درصد آن به صورت سالیانه

مجموعه پیشنهادی از اقدامات کاهش دنده انتشار گازهای گلخانه ای

استراتژی 2023 کاهش انتشار گازهای گلخانه ای سبدی از اقدامات کاهش دهنده انتشار را ارائه می دهد که به منظور اجرایی شدن باید با توجه به دو نکته زیر، توسعه یافته و نهایی شوند.

1. از منظر فنی، باید با استاندارد سوخت های دریایی مبتنی بر اهداف کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، مطابقت داشته باشد.
2. از منظر اقتصادی، باید بر اساس مکانیزم محاسباتی هزینه های اقدامات انتشار گازهای گلخانه ای آیمو، توسعه یافته باشند.

در ارتباط با منظر اقتصادی اقدامات پیشنهادی و نهایی کردن آنها، معیار های خاصی در ارزیابی تأثیر جامع هر کدام، در نظر گرفته خواهند شد.

مجموعه تمام این اقدامات میان مدت پیشنهادی باید به شیوه ای موثر،  مبحث بازدهی انرژی در کشتیرانی را ارتقا داده و انگیزه های لازم را برای ناوگان جهانی فراهم کند و در عین حال زمینه مناسب برای دوره انتقالی مد نظر را نیز ایجاد نماید.

تأثیرات بر روی کشورها

در این استراتژی به تأثیرات هر اقدام یا ترکیبی از آنها بر روی دولتهای مختلف، قبل از تصویب نهایی و مطابق با رویه های بازنگری و ارزیابی تأثیرات اقدامات مذکور، نیز پرداخته شده است. لذا در این خصوص، باید توجه ویژه ای به کشورهای در حال توسعه به ویژه SIDS و LDC ها، معطوف شود.

موانع و اقدامات حمایتی؛ ظرفیت سازی و همکاری فنی؛ تحقیق و توسعه

در این استراتژی، کمیته نیاز های کشورهای در حال توسعه، به ویژه در زمینه ظرفیت سازی و همکاری های فنی را به رسمیت می شناسد. همچنین در یکی از پیوستهای استراتژی، مروری بر ابتکارات آیمو در حمایت از کاهش انتشار گازهای گلخانه ای کشتی ها، ارائه شده است.

گامهای بعدی

در استراتژی 2023 کاهش انتشار گازهای گلخانه ای آیمو، زمانبندی مجموعه اقدامات کاهش دهنده گازهای گلخانه ای تا تاریخ تصویب استراتژی بعدی (2028)، به صورت زیر تعیین گردیده است.

1. فصل هشتاد و یکم کمیته حفاظت از محیط زیست دریایی در بهار 2024: ارائه گزارش موقت ارزیابی جامع تأثیرات سبد اقدامات میان مدت و نهایی کردن سبد اقدامات
2. فصل هشتاد و دوم کمیته حفاظت از محیط زیست دریایی در پاییز 2024: گزارش نهایی ارزیابی جامع تأثیرات سبد اقدامات میان مدت
3. فصل هشتاد و سوم کمیته حفاظت از محیط زیست دریایی در بهار 2025: بازبینی اقدامات کوتاه مدت تا تاریخ اول ژانویه 2026 باید تکمیل شود.
4. فصل هشتاد و چهارم کمیته حفاظت از محیط زیست دریایی در بهار 2026: پذیرش اقدامات و بازنگری در اقدامات کوتاه مدت (EEXI & CII) تا تاریخ اول ژانویه 2026 باید به پایان برسد.
5. جلسه فوق العاده یک یا دو روزه کمیته (شش ماه بعد از اجلاس هشتاد و سوم در پاییز 2025) و تصویب اقدامات

استراتژی 2023 آیمو برای کاهش انتشار گازهای گلخانه ای را می توانید از اینجا دریافت کنید.