درک و مدیریت ریسک آبزی پروری

خطراتی مانند سلامت و فرار ماهی‌ها و اثرات زیست محیطی پرورش آنها، از کلیدی­ترین چالش‌هایی هستند که ممکن است سودآوری، شهرت و پتانسیل رشد آینده این صنعت را تضعیف کنند. رشد و توسعه پایدار صنعت پرورش ماهی مستلزم درک بهتر و مدیریت ریسک در آن است.

پیش‌بینی آبزی‌پروری دریایی DNV برای سال 2050 نشان می‌دهد که تولید غذاهای دریایی پرورشی طی 10 سال آینده به طور قابل توجهی رشد خواهد کرد و تا سال 2050 در سطح جهانی به دو برابر میزان فعلی، خواهد رسید. بر این اساس، تولید ماهی و صدف پرورشی در آب‌های دریایی به مقدار صید آزاد نزدیک می‌شود.

با تمرکز روزافزون بر اهمیت پرورش ماهی به عنوان ابزاری جهت تامین تقاضای افزایشی غذا از سوی جمعیت رو به رشد جهان، نیاز به کنترل بهتر ریسک و مدیریت موانع احساس می‌شود.

بنته پرتلاو مدیر برنامه Ocean Space از بخش تحقیق و توسعه گروه DNV در این‌باره می‌گوید:

"از آنجایی که نروژ یکی از رهبران جهانی در آبزی‌پروری است و این صنعت در تلاش برای گسترش قرار دارد؛ مطمئنا در آینده دستخوش تغییراتی می‌شود. DNV نیازی را در صنعت شناسایی کرده که اساساً دانش و شایستگی در مورد مدیریت ریسک و موانع را بالا ببرد."

در پیش‌بینی DNV تا سال 2050، فناوری‌های جدید تولید در خشکی و فراساحل، وارد عرصه رقابت خواهند شد و بخش بزرگی از تولید را در اختیار خواهند گرفت. با استفاده از فناوری‌های جدید، ریسک‌های جدیدی به وجود خواهد آمد و طبق گفته پرتلاو، درک اساسی صنعت از ریسک و روش مدیریت ریسک‌های عملیاتی، می‌تواند بهبود یافته و با پیشرفت مواجه شود. با در نظر گرفتن این موضوع، DNV بحث مدیریت موانع را در صنعت آبزی­پروری ایجاد کرده است؛ دستورالعملی که پایه و اساسی برای درک مشترک و زبان مشترک، ایجاد می‌کند. این دستورالعمل به شروع استفاده از مفهوم مدیریت موانع به عنوان ابزاری برای مدیریت ریسک، کمک خواهد کرد.

رویکردی سیستماتیک برای مدیریت ریسک

اینگر الیز بیورکدال مدیر پروژه برای توسعه دستورالعمل اینگونه توضیح می‌دهد:

"مدیریت موانع روشی است که برای اطمینان از عملکرد کلی صحیح مدیریت ریسک استفاده می‌شود. ترسیم سیستماتیک ریسک و پیاده سازی موانع در آن برای جلوگیری یا توقف یک وضعیت ناخواسته یا محدود کردن گسترش آن، حصول اطمینان از فراهم­شدن شرایط ایمن و پایدار تولید ماهی را افزایش می‌دهد."

او ادامه می‌دهد:

"مدیریت موانع به مدیریت کلی ریسک در سراسر حوزه‌های تصمیم­گیری کمک می‌کند و راه را برای ساده‌سازی و بهبود کارایی فعالیت‌های ممیزی هموار می‌کند. یک زبان مشترک، ارتباطات ریسک را ساده می‌سازد و به افزایش آگاهی و دانش در مورد عناصر مؤثر بر آن کمک می کند. فهم دقیق وضعیت موانع، اطلاعات مهمی را در مورد مواجهه با ریسک کسب­و­کار ارائه می‌دهد و بنابراین به تصمیم­گیران مبنای بهتری برای بازرسی‌های مبتنی بر ریسک از نقش‌آفرینان می‌دهد."

مدیریت موانع می تواند به موارد زیر کمک کند:

1. کاهش ریسک از طریق کنترل موانع
2. دستیابی به اهداف از طریق کنترل بهتر رویدادهای ناخواسته که منجر به زیان می‌شوند
3. تعامل ساده بین تصمیم­گیران و پرورش­دهندگان
4. ایجاد یک رژیم قوی­تر ممیزی مبتنی بر ریسک

حجم بالاتر، پیچیدگی‌های بیشتری را به همراه دارد

آبزی پروری در نروژ به طور سنتی در محیطی نسبتا محافظت‌شده از شبکه گسترده آبدره‌های این کشور انجام می‌شود. با این حال، هم‌اکنون شاهد جابجایی مکان‌های پرورش ماهی جدید چه در خشکی، چه در مناطق در دسترس و چه در مناطق فراساحلی هستیم تا به اهدافی مانند ظرفیت تولید بالاتر، کاهش خطر بیماری‌ها یا فرار ماهی‌ها و نزدیک‌تر شدن به مصرف‌کنندگان، به دست آید. با این جابجایی، چالش‌های جدیدی رخ خواهد داد.

برخی از این چالش‌ها فنی خواهند بود، اما موانع نظارتی نیز وجود دارند که باید بر آنها غلبه کرد. تورگون جفسن حسابرس اصلی در تضمین کسب و کار DNV، تاکید می‌کند که صنعت آبزی‌پروری نروژ پیچیده است و توسط تعدادی از مقامات مختلف با روش‌های ممیزی و حوزه‌های تمرکز متفاوت تنظیم می‌شود. درک آنچه باید انجام دهند و نشان دادن کنترل روی عملکرد رژیم‌های نظارتی مختلف برای پرورش‌دهندگان ماهی، خود می‌تواند چالش برانگیز باشد.

وی معتقد است:

"برای پرورش‌دهندگان ماهی، مزایای مدیریت موانع فراتر از اثبات انطباق با مقررات است؛ زیرا کارایی کلی عملیات آنها را بهبود می بخشد. یک استخر ماهی می‌تواند حاوی تعداد بسیار زیادی ماهی باشد و اگر بیماری ها یا انگل ها به سطح قابل توجهی برسند، تولید ماهی متضرر می‌شود و تاثیر غیر قابل جبرانی روی آمار تولید و سوددهی کلی خواهد گذاشت."

گرچه بسیاری از جنبه‌های پرورش ماهی را می‌توان خودکار انجام داد و از دیجیتالی‌سازی برای کنترل تغذیه و نظارت استفاده کرد؛ بدیهی است که نیاز است مرتبا از محفظه‌ها بازدید شود. با این وجود، خطر آسیب برخورد کشتی‌ها به محفظه‌ها همچنان وجود داشته که امکان فرار ماهی‌ها را فراهم می‌کند. تغییرات آب و هوایی همراه ایجاد بادها و موج‌های مختلف، پتانسیل ضرر زدن به تمام عملیات را نیز داراست؛ به ویژه در مناطقی که در معرض دریای آزاد قرار دارند.

جفسن به مزایا برای پرورش­دهندگان اشاره می‌کند و اذعان می‌کند:

"این عملیات را نباید صرفا به عنوان یک تئوری دیگر روی کاغذ در نظر گرفت؛ چرا که اگر پرورش‌دهندگان ماهی بتوانند ریسک­های خود را کنترل کنند، می‌توانند احتمال وقوع یک رویداد ناخواسته را کاهش داده و عواقب آن را کنترل کنند. منظور از مدیریت موانع همین است؛ این یک استراتژی کنترل ریسک است. اگر بتوانیم با کنترل بهتر ریسک­ها به صنعت کمک کنیم، مرگ و میر ماهی را کاهش داده‌ایم و آنگاه این یک محرک ارزشی کلیدی پیدا کرده است."

اگرچه DNV دستورالعمل خود را در مورد مدیریت موانع با اشاره خاص به صنعت آبزی‌پروری نروژ توسعه داده است، این دستورالعمل به همان اندازه برای عملیات‌ محافظت­شده و پیچیده‌تر در مناطق باز و در هر مکانی از سراسر جهان قابل استفاده خواهد بود. از آنجا که مدیریت موانع امکان پرورش ماهی پایدار را فراهم می‌کند، می توان از آن جهت ایجاد منافع بلندمدت برای همه ذینفعان استفاده کرد.

منبع:

1. DNV