---

مقدمه

مقرره 26.2 الحاقیه ششم مارپل تصریح می‌کند که « در مدرک سیمپ کشتی‌های با ظرفیت ناخالص 5000 و بالاتر، باید به روشی برای جمع‌آوری داده‌های مورد نیاز مقررات 27.1 اشاره شده و نهایتا، داده های جمع آوری شده به دولت صاحب پرچم گزارش شود.»

این روشها و فرآیند ها در بخش دوم سیمپ و در قسمت « طرح جمع‌آوری داده‌های مصرف سوخت کشتی» آن (که از این پس «طرح جمع‌آوری داده یا DCS» نامیده می‌شود) تصریح می گردند.

روش جمع آوری داده های مصرف سوخت، مسافت طی شده و ساعت های حضور در مسیر دریانوردی

مصرف سوخت

منظور از مصرف سوخت یک کشتی، تمام سوخت مصرفی توسط موتورهای اصلی، موتورهای فرعی، توربین های گاز، بویلرها و سیستم های تولید کننده گاز خنثی، است. لازم به ذکر است که مقدار مصرف سوخت نهایی باید فارغ از نوع سوخت و شرایط دریانوردی کشتی باشد.

روش های جمع آوری داده های مصرف سوخت سالانه (اولویت بندی خاصی در روشهای زیر وجود ندارد):

به وسیله رسید های تحویل سوخت

در این روش مقدار مصرف کل سالیانه بر اساس رسید های تحویل سوخت (BDN) تعیین می شود. سوخت های مصرفی شامل تمام انواع سوخت هایی است که برای استفاده در موتورهای درون سوز کشتی بوده و بر اساس مقرره 18 الحاقیه ششم مارپل به تأیید رسیده اند. بر اساس قوانین مارپل، این رسید ها باید به مدت سه سال پس از تحویل به کشتی، بر روی شناور نگهداری شوند. در طرح جمع آوری داده ها، نحوه جمع بندی کردن اطلاعات رسید های تحویل سوخت و روش های اندازه گیری مخازن، به دقت مشخص می گردد. موارد زیر از مهمترین اجزای این طرح است:

1. مصرف سالیانه سوخت، به کل سوخت (در واحد جرم) مصرف شده در کشتی که در رسیدهای تحویل قید شده است، اطلاق می گردد. برای تعیین آن، کل سوخت بر اساس رسیدهای بایگانی شده به علاوه سوخت موجود بر روی کشتی از سال قبل منهای باقیمانده سوخت در انتهای سال، استفاده می شود.
2. برای تعیین دقیق تفاوت بین مقادیر سوخت باقیمانده بر روی شناور در ابتدا و انتهای هر سال، سوخت مخازن باید به دقت اندازه گیری شود.
3. در صورتی که در انتهای سال مد نظر، کشتی همچنان در سفر باشد، اندازه گیری میزان سوخت مخازن در بنادر مبدا و مقصد آن سفر انجام می شود (به منظور تعیین دقیق مقدار مصرف سوخت هر سال از روش میان یابی استفاده خواهد شد.)
4. برای اندازه گیری مقدار سوخت مخازن باید از روشهای مناسب مانند سیستم های خودکار، لوله های ساندینگ و نوار های غوطه وری (Dip tapes) استفاده کرد. توضیحات مربوط به این روش (ها) باید در طرح جمع آوری داده ها تصریح گردد.
5. مقدار سوخت تخلیه شده باید از مصرف کل آن سال کم شده و در کتابچه ثبت روغن کشتی (Oil Record Book) نیز نوشته شود.
6. هرگونه داده های تکمیلی برای مشخص کردن تفاوت بین مقادیر سوخت، باید به صورت مستند و مبتنی بر شواهد کافی ثبت گردد.

روشهای با استفاده از جریان سنج سوخت

در این روش کل مصرف سوخت سالیانه به وسیله جریان سنج (Flow meter) تعیین می شود. در صورت خرابی این حسگر ها از اندازه گیری دستی یا سایر روشهای جایگزین استفاده می شود. در طرح جمع آوری داده ها، اطلاعات جریان سنج ها، نحوه جمع آوری و خلاصه سازی داده ها و همچنین روش های اندازه گیری سوخت مخازن، با توجه به موارد زیر مشخص می گردد:

1. مصرف سوخت سالیانه ممکن است مجموع مصرف روزانه قرائت شده جریان سنج برای تمام فرآیند های مورد نظر بر روی کشتی باشد.
2. جریان سنج های نصب شده بر روی کشتی باید به گونه ای جانمایی شده باشند که تمام مصرف سوخت را اندازه گیری کنند. در طرح جمع آوری داده ها باید به این جریان سنج ها و نحوه اتصال آنها با مصرف کننده های سوخت با ذکر جزئیات اشاره شود.
3. باید به این نکته توجه کرد که اگر جریان سنج بعد از مخزن سوخت روزانه (Daily Tank) نصب شود به دلیل آنکه رسوبات سوخت پیش از آن حذف شده است، نیازی به اصلاح اندازه گیری مصرف سوخت نمی باشد.
4. جریان سنج های مورد استفاده در اندازه گیری مقدار سوخت مصرفی، باید در طرح جمع آوری داده ها مشخص گردند. به همین ترتیب اگر مصرف کننده ای به هر دلیلی به وسیله این تجهیزات پایش نمی شوند باید در طرح مذکور مشخص شده و روش اندازه گیری مناسب و معادل نیز در آن به دقت شرح داده شود.
5. کالیبراسیون این جریان سنج ها و سوابق آن به همراه روشهای نگهداری مناسب نیز باید انجام شود.

روش پایش مخازن سوخت کشتی:

1. برای تعیین مقدار مصرف سالیانه سوخت، مقادیر سوخت مخازن با روش های مناسبی مانند سیستم های خودکار، لوله های ساندینگ و نوار های غوطه وری، اندازه گیری می شود. این اندازه گیری ها معمولا به صورت روزانه در دریا و یا در عملیات دریافت یا تحویل سوخت کشتی، انجام می شود.
2. خلاصه این اندازه گیری ها و داده های مصرف سوخت باید بر روی شناور وجود داشته باشد.

روش پایش مخازن گاز طبیعی مایع:

1. کشتی های حمل گاز طبیعی (LNG Carrier) از سیستم پایش نگهداری و انتقال (CTMS) برای نظارت/ثبت حجم گاز طبیعی درون مخازن بار استفاده می کنند.
2. برای محاسبه جرم گاز طبیعی مصرف شده، از ضرب کردن چگالی متان (422 کیلوگرم بر متر مکعب) در حجم آن استفاده می شود. دلیل این موضوع این است که گاز طبیعی در نقطه جوش متان منتقل می شود، در حالی که دیگر هیدروکربن های سنگین تر نقطه جوش بالاتری دارند و در حالت مایع باقی می مانند.
3. جرم نیتروژن در هر سفر با بار کشتی از مصرف سوخت گاز طبیعی کم می شود، زیرا در تولید دی اکسید کربن نقشی ندارد.

روش پایش مخازن بار کشتی هایی که از باری به غیر از گاز طبیعی مایع به عنوان سوخت استفاده می کنند:

1. برای تعیین مصرف سالیانه سوخت، از مقدار مصرف روزانه باری که به عنوان سوخت استفاده شده، کمک گرفته می شود. این اندازه گیری ها به وسیله روشهای مناسب انجام و ثبت خواهد شد. روش اندازه گیری مخازن باید در طرح جمع آوری داده ها مشخص گردد.
2. این اندازه گیری ها معمولا به صورت روزانه در دریا و یا در عملیات دریافت یا تحویل سوخت کشتی، انجام می شود. خلاصه این اندازه گیری ها و داده های مصرف سوخت باید بر روی شناور وجود داشته باشد. هر گونه اصلاح داده ها، به عنوان مثال چگالی، دما، محتوای نیتروژن در LNG، در صورت اعمال، باید مستند شود.

ضریب تبدیل سوخت C_f

در صورتی که کشتی در هیچ یک از انواع شناورهای مشمول مقررات محاسبه EEDI بر اساس قطعنامه MEPC. 308(73) قرار نمی گیرد و از سوختی استفاده می کند که هیچ ضریب تبدیلی سوخت برای آن مشخص نیست، مانند برخی سوخت های هیبریدی، تأمین کننده آن باید سندی برای مشخص کردن این ضریب ارائه کند.

مسافت طی شده

بر اساس پیوست نهم الحاقیه ششم مارپل، کشتی های مشمول باید گزارش مسافت طی شده سالانه خود را به دولت صاحب پرچم ارائه دهند که شامل موارد زیر است:

1. مسافت طی شده بر حسب مایل دریایی که مطابق با مقرره 28.1 فصل پنجم سولاس باید در دفترچه ثبت وقایع (Log Book) شناور ثبت گردد. (مرجع مسافت طی شده، نسبت به زمین خواهد بود)
2. لازم به ذکر است که تنها مسافت طی شده در حالت دریانوردی با سیستم رانش خود کشتی برای هر سال، باید ثبت و لحاظ گردد.
3. برای محاسبه مسافت طی شده ممکن است از دیگر روشهای اندازه گیری مورد پذیرش دولت صاحب پرچم استفاده شود. در هر صورت روش یا روشهای مورد استفاده باید در طرح جمع آوری داده ها به تفصیل شرح داده شود.  

ساعات حضور در مسیر دریانوردی

ضمیمه نهم الحاقیه ششم مارپل مشخص می کند که مدت زمان حضور در مسیر دریانوردی (به ساعت) هر کشتی باید به دولت صاحب پرچم آن ارائه شود. منظور از این ساعات تنها زمانی است که کشتی با سیستم رانش خود در حال دریانوردی است.

کیفیت داده ها

طرح جمع آوری داده ها باید شامل اقدامات کنترلی کیفی آنها بوده که البته می تواند جزئی از سیستم مدیریت ایمنی پیاده سازی شده برای یک شناور نیز باشد. اقدامات اضافی که باید در نظر گرفته شود می تواند شامل موارد زیر باشد:

1. روش شناسائی شکاف داده ها و تصحیح آنها
2. روش رسیدگی به شکاف داده ها در صورت وجود نداشتن داده های پایشی معادل. به عنوان مثال، خرابی جریان سنج ها.

فرمت استاندارد گزارش داده ها

مقرره 27.3 الحاقیه ششم مارپل، بیان می کند که تمام داده های مشخص شده در پیوست نهم باید به صورت الکترونیکی و در قالب استاندارد آیمو به دولت صاحب پرچم ارسال گردد.

فرم خام این فرمت استاندارد را در اینجا می توانید مشاهده کنید.

اندازه گیری مستقیم انتشار گاز دی اکسید کربن

بر اساس مقرره 27 الحاقیه ششم مارپل، اندازه گیری مستقیم انتشار گاز دی اکسید کربن الزامی نیست، اما در صورت استفاده باید به صورت زیر انجام شود:

1. در این روش با تعیین جریان انتشار دی اکسید کربن در گاز خروجی و ضرب آن در غلظت این گاز، میزان انتشار آن به دست می آید. در صورت عدم وجود و یا خرابی تجهیزات اندازه گیری مستقیم انتشار دی اکسید کربن، اندازه گیری دستی مخازن سوخت به جای آن انجام خواهد شد.
2. تجهیزات اندازه گیری مستقیم انتشار دی اکسید کربن که برای پایش استفاده می شود به گونه ای جانمایی شود که مقدار کل انتشار آن از کشتی را اندازه گیری کند.
3. موقعیت و جانمایی تجهیزات مورد استفاده در این اندازه گیری ها، در طرح پایش مشخص می گردد.
4. نحوه کالیبراسیون تجهیزات اندازه گیری انتشار دی اکسید کربن و سوابق آن باید بر روی کشتی موجود باشد.

SAMPLE FORM OF SHIP FUEL OIL CONSUMPTION DATA COLLECTION PLAN (PART II OF THE SEEMP)

---